Misschien is het programma "Tussen kunst en kitsch" bij je (leerlingen) bekend. Maar wat is nou kunst en wat is kitsch ?

Een kunstwerk moet een werk minstens aan een aantal bepaalde voorwaarden voldoen:

• Het werk moet handgemaakt zijn. Dus niet in een "fabriek" aan een "lopende band".
• Het werk moet uniek zijn. Er mag dus ook maar één exemplaar van zijn. Het mag geen kopie zijn van een bestaand werk.
• Het gebruik van bepaalde materialen of kleuren moet iets vernieuwends hebben.

@meesterhenkvink 2015

Kunst wordt vaak pas kunst wanneer bepaalde mensen dat vinden, de zg. kunstkenners. Zij kijken naar o.a. gebruik van materiaal, de mate waarin het uniek is, de "boodschap" e.d.

Heel bekend is dat "tegenstanders" ooit eens apen en olifanten een kwast, verf en een doek hebben gegeven en ze daarmee werk lieten maken. De uitkomsten werden in een beroemde galerie (winkel waar je kunst kunt kopen) opgehangen en juist omdat het daar hing, als kunst verkocht. De mensen waren laaiend enthousiast.

@meesterhenkvink 2015

Is kitsch dan de rest ? Nee, dat is ook weer niet helemaal waar. Ook hier zou je een aantal dingen kunnen vooronderstellen :

• Het werk is er één van duizenden (gemaakt aan de "lopende band" Herkenbaar doordat ze allemaal precies hetzelfde zijn). Het is dus niet uniek.

@meesterhenkvink 2015

Dat heeft met een paar dingen te maken :

• de marktwerking: dit wil zeggen dat wanneer er veel mensen een bepaald product willen hebben, maar er heel weinig ("exemplaren") van dat product is/zijn, de prijs omhoog gaat. Hoe hoger de vraag en des te minder het aanbod, hoe hoger de prijs. Dat geldt voor kunstwerken (daar is er maar één van), maar ook voor olie, aardappelen, tarwe, auto's e.d.
• ijdelheid van de mens. De meeste mensen willen ook graag uniek zijn. Is dat niet door hun persoonlijkheid, dan door de spullen die ze hebben. In de vorige eeuw was dat bijvoorbeeld voor de "gewone" mens meestal de auto. Hoe mooier de auto, des te meer "aanzien".
• wat de "gek" er voor geeft. 

@meesterhenkvink 2015

Zeker vroeger waren veel kunstenaars helemaal nog niet zo beroemd. Dat is ook logisch, want hun werk kon natuurlijk niet zo gemakkelijk bekeken worden. Mensen reisden nauwelijks, (kunst)bladen waren er niet, geen tv, geen internet enz. Hooguit in "hoge kringen" (belangrijke mensen in die tijd) was hun werk bekend.

Je kon zelfs berucht zijn als het werk iets liet zien wat niet door de kerk (of de heersende macht) geaccepteerd werd.

@meesterhenkvink 2015